Blockchain Yapısı Nedir? Blockchain, içerisinde bilgiler barındıran blokların birbirine bağlanmasıyla oluşan veri tabanı sistemidir. Zincir oluşturan her blok bir dizi işlem içermektedir. Bu sistemde her yeni bir işlem yapıldığında ise işlemin bir kaydı katılımcıların defterine eklenmektedir. Hash adı ile nitelendirilen özel algoritmalar eşliğinde şifrelenmiş veri takibi sağlayan veri tabanıdır. Bu sayede bir sistemin ele geçirilmesi imkânsız hale dönüştürülmüştür. Blockchain ilk olarak Bitcoin ticareti için tasarlanmış olsa da onun potansiyeli kripto para birimlerinden katbekat fazladır. Blockchain sisteminin dört farklı yapısı bulunmaktadır. Bunlar; konsorsiyum blockchain, yarı özel blockchain, özel blockchain ve açık blockchain modelidir.
Yazı İçeriği
Konsorsiyum Blockchain (Consortium blockchains)
Konsorsiyum Blockchain (Consortium blockchains) : Konsorsiyum blok zinciri modelinde, konsensüs aşaması önceden belirlenmiş grup tarafından kontrolü sağlanmaktadır. Bu modelde işlem ve okuma hakkı herkese açık ya da katılımcılarla sınırlanabilir. Konsorsiyum blockchain modeli “izin verilen blok zinciri” olarak bilinmektedir. İş için en uygun olanıdır.
Yarı Özel Blockchain (Semi-private blockchains)
Yarı Özel Blockchain (Semi-private blockchains) : Yarı özel blok zinciri modeli, önceden belirlenmiş olan ölçütleri karşılayabilen kullanıcıya erişim izni vermektedir. Hükümet uygulamaları ve işletmeler arası kullanım için uygun olanıdır.
Özel Blockchain (Private blockchains)
Özel Blockchain (Private blockchains) : Genel bir blockchain ağı ile benzerlikler göstermektedir fakat dağıtılmış eşler arası özel bir blockchain modelidir. Ağı yöneterek katılımcıları belirleyen, paylaşılmış olan büyük defteri koruyan ve uzlaşma protokolünü yürüten kuruluştur. Kullanım amacına göre bu model, katılımcılar arasındaki güveni önemli derecede artırabilmektedir. Özel blockchain modeli şirket güvenlik duvarının ardında ya da şirket içinde kullanıma uygundur.
Açık blockchain (Public blockchains)
Açık blockchain (Public blockchains) : Açık blockchain modelinde ise ağda bulunan bütün kullanıcılar zincirdeki verileri okuyabilir ve zincire yeni işlemler gönderebilmektedir. Bu modelde gerçekleştirilen bütün işlemler herkese açıktır ama kullanıcılar anonim kalabilmektedirler. Ethereum ve Bitcoin açık blockchain modeli için en iyi örneklerdir.
Blockchain Nasıl Çalışır?
Blockchain Yapısı Nedir? Blockchain sistemindeki her bir bloğun bilgi içerdiğini biliyoruz. Şimdi ise bu blokların nasıl meydana geldiğini ve zincir yapısının çalışma sürecine değineceğiz. Her bir blok içerisinde data, bulunduğu bloğun hash bilgisi ve kendisinden önceki bloğun hash bilgisini içerir. Bir bloğun içerisinde saklanmakta olan veriler blockchain modeline göre farklılık göstermektedir. Her bir bloğun hash bilgisi de bulunmaktadır. Farklı boyutlarda bulunan veriler hash algoritması kullanılarak standart bir boyuta dönüştürülmektedir. Bu bilgiler her bir veri için farklılık göstermektedir. Veriler üzerinde küçük bir düzenleme yapılsa bile bütün hash bilgisi değişime uğrayacaktır. Bloklar üzerinde yapılan değişiklikler hash bilgilerinin karşılaştırılması sonucunda tespit edilmektedir. Bu blokların içerisinde bulunan üçüncü öge ise kendisinden bir önceki bloğun hash bilgisidir. Bloklar arasındaki bağlantı hash bilgileri aracılığıyla kurulmaktadır.
Blockchain Avantajları Nelerdir?
Aracıların Ortadan Kaldırılması: Blockchain sisteminin en önemli artılarından birisi de aracılara gereksinim duyulmamasıdır. Avukatlar, brokerlar ya da bankalara olan ihtiyacı yok ederek sadece kullanıcılar arasında bir ağ oluşturur.
Şeffaflık: Blok zincirlerinde bulunan bilgiler bütün katılımcılar tarafından görülebilir fakat değiştirilemez. Bu sistem riski ve sahtekârlığı minimum düzeye indirerek katılımcılar arasındaki güveni artırmaktadır.
Hızlı Yatırım Getirisi: Dağıtık defter teknolojisi sayesinde işletmelerin daha verimli, sade ve kârlı süreçler elde etmelerine yardımcı olur ve böylelikle hızlı yatırım getirisi sağlanır.
Güvenlik: Blockchain veri tabanının şifrelenmiş ve dağıtılmış yapısı bloklardaki verilerin saldırıya uğramasını minimum düzeye indirmektedir. Bu avantaj şirketler ve IoT güvenliği için son derece önemlidir.
İzlenebilirlik: Blockchain sistemi karşılaşabileceği herhangi bir problemi hızlıca tespit ederek kolay bir şekilde düzeltebilmesi için dizayn edilmiştir.
Blockchain Dezavantajları Nelerdir?
Veriyi Değiştirmek: Blockchain sisteminde kullanıcıyı hoşnut etmeyen durumlardan birisi de verinin blockchain sistemine eklendikten sonra bir daha değiştirilememesidir.
Özel Anahtarlar: Blockchain sistemi asimetrik kriptografi kullanarak her bir katılımcının kendisine özel kripto para birimine sahip olabilmesini sağlar. Her blockchain adresine özel iki anahtar bulunmaktadır: Bunlar açık anahtar ve özel anahtarlardır. Kullanıcılar kendi varlıklarına erişebilmek için özel anahtarları kullanmaları gerekmektedir. Eğer bir kullanıcı özel anahtarını kaybederse bu durumda parasını da kaybetmiş olur ve bu durum için yapılabilecek herhangi bir çözüm bulunmamaktadır.
Blockchain Güvenliği
Oluşan yeni bloklar her zaman doğrusal bir şekilde ve kronolojik sıraya göre depolanmaktadır. Yani her zaman sistemin sonuna eklenmektedirler. Blockchain sisteminde bir blok eklendikten sonra geriye dönüp o bloğun içeriğini değiştirmek mümkün değildir. Bunun sebebi ise yukarıda da bahsettiğimiz üzere her bloğun içerisinde kendisinden önceki bloğun ve kendi hash bilgilerini içeriyor olmasıdır. Yani bir hacker sizin bilgilerinizi ele geçirmek istiyorsa bu bloklar arasındaki hash bilgilerini düzenlemesi gereklidir. Tek bir bloğu değiştirmek için bile Blockchain sistemindeki ondan sonra gelen her bloğu da değiştirmesi gerekmektedir. Tüm bu hash bilgilerini yeniden hesaplamak neredeyse imkânsızdır.
Özet
Blockchain sisteminin son derece güvenilir olması başta şirketler ve işletmeler olmak üzere birçok kullanıcının gözü kapalı bir şekilde işlem yapmasına olanak sağlıyor. Ayriyeten sistemde herhangi bir sorun ile karşılaşıldığı durumda hızlı bir şekilde çözülmesi kullanıcıları oldukça hoşnut ediyor. Verilerin değiştirilemiyor olması ve özel anahtarınızı kaybetmeniz durumunda herhangi bir çözümün olmaması her ne kadar olumsuz gözüküyor olsa da güvenlik bakımından önem verildiği son derece aşikâr. Geleceğin teknolojisi olma yolunda son sürat ilerleyen blockchain sisteminin tercih edilmemesi için ortada herhangi bir sebep gözükmüyor diyebiliriz. Daha fazla bilgi için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
